Zelfgeleid eten met IFS

Door gebruik te maken van het Internal Family Systems (IFS)-model kunnen we onze innerlijke delen herkennen die bijdragen aan eetproblemen en lichaamsbeeldkwesties, en kunnen we deze met compassie benaderen en transformeren. 

Internal Family Systems is een evidence-based psychotherapeutisch model en paradigma. IFS houdt zich op een uitgebreide manier bezig met trauma en is ontstaan vanuit het werk van Richard Schwartz (de grondlegger van IFS) in een kliniek voor eetstoornissen. Het bracht mij op een spoor van waaruit ik nog nooit naar mijn eet-thema en de complexiteit ervan had gekeken.

IFS gaat er vanuit dat we bestaan uit een hele grote familie van subpersoonlijkheden, in IFS ‘delen’ genoemd. Deze delen hebben allemaal een eigen persoonlijkheid, een bepaalde intentie om iets te betekenen voor het systeem en verschillende manieren waarop ze dat doen. Deze taken nemen ze heel serieus en vaak hebben ze de overtuiging dat het noodzakelijk is dat ze doen wat ze doen. Soms hebben ze extreem gedrag ontwikkeld om hun taak te volbrengen. 

Delen hebben regelmatig tegengestelde taken. Zo kan een deel dat je laat eten - en daarmee bijvoorbeeld een verdoofd gevoel geeft - je helpen te beschermen tegen pijnlijke gevoelens. Een deel dat jou aanzet te diëten wil jou beschermen tegen beschamende reacties in de buitenwereld of beschamende gevoelens van andere delen in onszelf. 

Naast de delen in ons systeem is er ook iets wat binnen IFS ‘Zelf’ genoemd wordt. Zelf is een energie die in ons allemaal aanwezig is en die we herkennen als we kwaliteiten ervaren zoals compassie, helderheid, nieuwsgierigheid, vertrouwen, moed, creativiteit, kalmte en verbondenheid. 

Zelf is een zeer geschikte leider voor ons systeem. Als we vanuit Zelf keuzes maken kunnen de delen rusten. In plaats van een continue innerlijke strijd tussen de delen kan er ontspanning, balans, afstemming en samenwerking ontstaan. Dit geeft een rustige en vitale ervaring in ons lijf.

Ik heb ervaren dat IFS mij en mijn cliënten kan helpen om vrede te vinden in onze relatie met eten en ons lichaam. Ik kwam er achter dat er een heleboel ‘eten-delen’ zijn in mij en een heleboel ‘niet eten-delen’. De niet eten-delen kende ik al wel vrij goed. Zij zijn populair en sociaal aanvaard zowel in de buitenwereld als in mijn eigen innerlijke wereld. 

In mijn innerlijk systeem hebben deze 'niet eten-delen’ de luidste boodschap. Zij drukken zich soms streng, soms met medelijden of wanhoop naar me uit. Mijn eten-delen zijn er ook. Zij drijven mij tot eten wanneer ik geen honger heb. Zij doen dat met een ongekende vastberadenheid en ik heb ze er altijd om verguist. Of beter gezegd, de meeste delen in mij hebben die delen enorm verguist. Ik begon te begrijpen hoe de verschillende delen in mijn innerlijke systeem zich verhielden tot eten, tot elkaar en vooral ook tot de maatschappij.

Toen ik vanuit mijn Zelf kon zien dat de eten-delen, net als de niet eten-delen, iets voor mijn systeem proberen te doen liet ik ze langzaam maar zeker wat meer aan het woord. Ik leerde ze beter kennen en het bleken geen monsters te zijn. Ik merkte hoe alleen en ongezien deze delen zich voelen en zij in de schaduw werken met de beste intenties. 

Ik leerde dat de zienswijze van ‘Intuitive Eating’ kan aansluiten bij de uitgangspunten van IFS en op sommige vlakken hele concrete aanwijzingen voor ons heeft.

‘Intuïtief Eten’ is een anti-dieet benadering die ons aan de hand van tien aandachtspunten helpt het contact met ons lichaam te herstellen. Deze benadering laat ons duidelijk zien hoe wij gevangen zijn geraakt in de dieetcultuur, waarin een dik lichaam systematisch wordt afgewezen. Het leert ons dat diëten de oorzaak is van een verstoorde relatie met ons lichaam en onze relatie met eten. Het laat ons zien dat diëten er voor zorgt dat wij de signalen van ons lichaam zijn gaan negeren en op den duur helemaal niet meer konden horen.